Het gemeenschappelijk doel als succesfactor van de Duin- en Bollenstreek

In de pittoreske Duin- en Bollenstreek hebben (inmiddels) vijf gemeenten tien jaar geleden samen een BV opgericht: de Greenport Ontwikkelingsmaatschappij, in de volksmond ook wel GOM genoemd. GOM is uitvoerder van een toekomstgerichte herstructurering van het buitengebied in de streek, waarbij behoud van het landschap centraal staat. PhnX heeft de afgelopen jaren een goede band opgebouwd met GOM en spreekt nu met Onno Zwart, directeur van het bedrijf dat tot op heden bijzonder succesvol is gebleken.

GOM is een besloten vennootschap, waarvan een aantal gemeenten in de Duin- en Bollenstreek aandeelhouder zijn. Na de fusie tussen gemeente Noordwijk en gemeente Noordwijkerhout zijn dit er vijf: Hillegom, Katwijk, Lisse, Noordwijk en Teylingen. Deze gemeenten hebben een gemeenschappelijk doel: het behoud van een open buitengebied en het tegengaan van de verstedelijking daarvan. ‘We zijn een kleine en flexibele organisatie,’ vertelt Onno. ‘GOM is opgezet als uitvoerder van het ruimtelijk beleid, maar daarbij hebben we als BV afstand tot de politiek.’

Zo is GOM uitvoerder van het doel een opener landschap te creëren, onder andere door oude bedrijven op te ruimen en de kavelpatronen te vergroten. ‘We willen de verstoring van het landschap wegnemen en daardoor grotere kaveloppervlakten mogelijk maken voor grotere bedrijven,’ legt Onno uit. ‘Zo faciliteren we schaalvergroting voor de bollenboeren, maar wordt het landschap ook rustiger doordat er minder verspreide bedrijfsbebouwing aanwezig is.’

De organisatie werkt op twee manieren: als grondbedrijf en als contracteringsbedrijf. Als grondbedrijf koopt GOM grond met achterstallig onderhoud op, herstructureert deze en verkoopt het vervolgens door. Door middel van contracten met grondeigenaren financiert GOM een groot deel van de herstructureringsprojecten. Zo moet een grondeigenaar die een huis wil bouwen op een stuk grond in het buitengebied daar toestemming voor krijgen van de gemeente én daar middels een financiële bijdrage GOM tegemoet komen.

‘Daar zie je op het eerste gezicht een discrepantie in,’ zegt Onno. ‘We werken eraan om het buitengebied open te houden en verstedelijking tegen te gaan en toch bestaat er een uitzondering voor zeshonderd woonhuizen. Door die compensatie voor de wijziging naar bestemming wonen kunnen wij de uitvoering van het beleid financieren. Vanuit de burgers is er begrip voor deze regels, de mensen willen de bollenstreek behouden.’

Sinds de oprichting van GOM tien jaar geleden, zijn er veranderingen geweest in de samenstelling van de gemeenteraden. Toch is in al die jaren het beleid en de uitvoering daarvan consistent gebleven. ‘Dat lijkt misschien niet zo bijzonder, maar dat is het wel,’ zegt Onno. ‘Wat je in deze streek ziet, heb je nergens anders in Nederland. De overheid heeft het behoud van dit gebied voorop gezet. Daar is een duidelijk ruimtelijk beleid voor opgesteld en de gemeenten houden zich daaraan. Een langetermijnperspectief dat volgehouden wordt, is ook een absolute voorwaarde voor het bestaansrecht van GOM.’

Ruimtelijke ordening is een ingewikkeld vakgebied: elke plek heeft te maken met verschillende belangen, zoals uitzicht, buren of geld. De gemeenschapszin bij de mensen in de Duin- en Bollenstreek bewaakt en draagt het succes van GOM en is daarbij doorslaggevend.

Spreekt het jou aan om bij diverse organisaties opdrachten te vervullen? Neem contact met ons op.